AML W DZIAŁALNOŚCI KANTORÓW
Ustawa o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu, zwana także ustawą o AML wprowadziła nowe obowiązki dla określonych kategorii przedsiębiorców. Zgodnie z tą ustawą, przedsiębiorcy prowadzący działalność kantorową, inni przedsiębiorcy świadczący usługę wymiany walut lub usługę pośrednictwa w wymianie walut, niebędący innymi instytucjami obowiązanymi, oraz oddziały przedsiębiorców zagranicznych prowadzących taką działalność na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej są uznani za „instytucje obowiązane”.
Prowadząc kantor jesteś zatem przedsiębiorcą, który uznawany jest za jednostkę obowiązaną. Ustawa o AML wskazuje, że jednostki obowiązane mają określone obowiązki związane z przeciwdziałaniem praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu.
Obowiązki AML dla przedsiębiorców prowadzących kantory
Jako najważniejsze obowiązki przedsiębiorców prowadzących kantory, wynikające z ustawy o AML można wskazać:
- przeprowadzanie oceny ryzyka;
- wyznaczenie kadry kierowniczej odpowiedzialnej za wykonywanie obowiązków ustawowych;
- opracowanie i wprowadzenie wewnętrznej procedury w zakresie AML;
- opracowanie i wprowadzenie wewnętrznej procedury anonimowego zgłaszania naruszeń przepisów z zakresu AML;
- szkolenie z realizacji obowiązków związanych z AML.
Prowadząc kantor powinieneś przygotować dokument oceny ryzyka. Niestety ale kantory są jedną z takich rodzajów działalności, gdzie w szczególności obowiązki te powinny być wykonane ze szczególną starannością.
W takim dokumencie oceny ryzyka powinna znaleźć się informacja co do tego jakie ryzyko prania pieniędzy czy finansowania terroryzmu zachodzi w twojej działalności, w ocenie ryzyka powinieneś uwzględnić takie czynniki jak to, jacy klienci pojawiają się w twoim kantorze, czy ze względu na położenie kantoru, np. przy granicy zachodzi większe ryzyko zjawisk uznawanych za pranie pieniędzy czy finansowanie terroryzmu. Taki dokument powinno się także aktualizować, wraz z aktualizacją sytuacji kantoru, nie rzadziej jednak niż raz na dwa lata.
Jeżeli chodzi o wyznaczenie kadry kierowniczej za wykonywanie obowiązków wynikających z ustawy AML, jeżeli prowadzisz działalność jednoosobowo i nie zatrudniasz osób, które zarządzają kantorem, ty będziesz taką kadrą odpowiedzialną za wykonanie obowiązków. Jeżeli jednak przykładowo prowadzisz działalność w formie spółki, która ma zarząd – kadrą kierowniczą w takim wypadku wyznaczoną do odpowiedzialności za obowiązki AML będzie mógł być taki zarząd.
Dwoma kolejnymi dokumentami, które powinieneś wprowadzić w swoim kantorze do wewnętrzna procedura w zakresie AML oraz wewnętrzna procedura anonimowego zgłaszania naruszeń przepisów z zakresu AML.
W pierwszym z wymienionych dokumentów powinieneś zawrzeć najważniejsze informacje oraz tryb postępowania w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu. W takiej procedurze znaleźć się powinny w szczególności zasady rozpoznawania i oceny ryzyka prania pieniędzy oraz finansowania terroryzmu związanego z danymi stosunkami gospodarczymi lub transakcją okazjonalną, czy określenie zasad przechowywania dokumentów oraz informacji w twoim kantorze.
Natomiast druga ze wspomnianych wewnętrznych procedur, to dokument, który ma określać jak w twoim kantorze pracownicy lub inne osoby, które w ramach niego działają – mogą anonimowo zgłaszać naruszenia przepisów o przeciwdziałaniu finansowania terroryzmu oraz prania pieniędzy. Taka procedura powinna pracownikom gwarantować anonimowość oraz zabezpieczać ich dane osobowe, zasady poufności takich zgłoszeń oraz sposób reagowania na nie.
Jeżeli chodzi o obowiązek szkoleń – osoby działające w ramach kantoru, w tym pracownicy powinni mieć możliwość odbycia szkolenia co do przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu. Jeżeli sam nie posiadać kompetencji by przeszkolić takich pracowników, możesz skorzystać z zewnętrznych firm zajmujących się takimi szkoleniami.
Stosowanie środków bezpieczeństwa
Przedsiębiorca prowadzący kantor – jako jednostka obowiązana, musi stosować określone środki bezpieczeństwa finansowego. Zgodnie z ustawą o AML takie środki bezpieczeństwa obejmują przede wszystkim konieczność weryfikacji tożsamości klienta czy weryfikację, kto jest beneficjentem rzeczywistym danego klienta. Ta druga sytuacja polega przykładowo na określeniu, kto jest osobą sprawującą kontrolę nad spółką, która dokonuje wymiany waluty w kantorze.
Stosowanie środków bezpieczeństwa jest obowiązkowe wtedy gdy jako kantor nawiązujesz nowe stosunki gospodarcze, czyli przykładowo przychodzi do Ciebie nowy klient lub gdy przeprowadzasz tzw. transakcję okazjonalną, na kwotę o równowartości 15 000 Euro lub większej.
Ustawa o AML dopuszcza wyjątkowo sytuacje, w których po dokonaniu oceny ryzyka można odstąpić od stosowania środków bezpieczeństwa, jednak co do zasady warto zachować te środki.
Stosowanie wzmożonych środków bezpieczeństwa
Warto też wiedzieć, że prowadząc kantor mogą spotkać cię sytuacje, gdy obowiązany będziesz stosować tzw. wzmożone środki bezpieczeństwa. Taką sytuacją jest sytuacja wyższego ryzyka prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu. O wyższym ryzyku danej sytuacji czy transakcji mogą świadczyć takie elementy jak to, że klient jest rezydentem państwa wobec którego Unia Europejska lub ONZ podjęła jakieś sankcje – przykładowo obecnie takim rezydentem może być obywatel rosyjski.
Innym czynnikiem świadczącym o wyższym ryzyku jest także przykładowo nietypowa lub nadmiernie złożona struktura własnościowa klienta, biorąc pod uwagę rodzaj i zakres prowadzonej przez niego działalności gospodarczej.
Wzmożone środki bezpieczeństwa obejmują takie dodatkowe obowiązki jak konieczność uzyskania informacji o przyczynach i okolicznościach zamierzonych lub przeprowadzonych transakcji czy obowiązek uzyskania informacji o źródle majątku klienta oraz beneficjenta rzeczywistego i źródle pochodzenia wartości majątkowych pozostających w dyspozycji klienta oraz beneficjenta rzeczywistego w ramach stosunków gospodarczych lub transakcji.
Inne obowiązki wynikające z ustawy o AML
Powinieneś także wiedzieć, że w celu kontroli obowiązków AML powołany został nowy organ państwowy – Generalny Inspektor Informacji Finansowej (GIIF). Prowadząc kantor masz też pewne obowiązki informacyjne wobec GIIF.
Kantory obowiązane są do przekazywania GIIF informacji o przyjętej wpłacie lub dokonanej wypłacie środków pieniężnych o równowartości przekraczającej 15 000 euro, czy też o przeprowadzonej transakcji kupna lub sprzedaży wartości dewizowych, której równowartość przekracza 15 000 euro, albo o pośredniczeniu w przeprowadzeniu takiej transakcji. Przedsiębiorca ma 7 dni od dnia zaistnienia zdarzenia do poinformowania Inspektora.
Podsumowanie
Prowadzenie działalności związanej z wymianą walut, w tym prowadzenie kantoru wiąże się z koniecznością przestrzegania przepisów o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu. Jeżeli prowadzisz kantor, pamiętaj o wprowadzeniu odpowiednich wewnętrznych procedur w firmie. Powinieneś również dopilnować obowiązku informowania Generalnego Inspektora Informacji Finansowej o niektórych transakcjach, do których dochodzi w ramach twojego kantoru.
WDROŻENIE AML
Prowadzisz działalność, która wymaga wdrożenia AML?
Nie wiesz o co chodzi we wdrożeniu AML i jak się za to zabrać?
