AML KONTROLA
W innym wpisie na moim blogu mogłeś dowiedzieć się jakie obowiązki wynikające z ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu spoczywają na przedsiębiorcach, którzy prowadzą kantory.
Jeżeli prowadzisz swój kantor, powinieneś również wiedzieć jakiej kontroli w związku z obowiązkami AML możesz się spodziewać.
Kontrola obowiązków AML w kantorach
Ustawa o AML zawiera szereg obowiązków, które dotyczą także osób prowadzących kantory. Między wieloma takimi obowiązkami, można wyróżnić konieczność wprowadzenia procedury anonimowego zgłaszania naruszeń przepisów o AML, czy obowiązek informowania Generalnego Inspektora Informacji Finansowej o niektórych przeprowadzanych w kantorze transakcjach.
Kontrola Generalnego Inspektora Informacji Finansowej
Jednym z obowiązków ustawowych Generalnego Inspektora Informacji Finansowej (GIIF) jest sprawowanie kontroli nad przestrzeganiem przepisów dotyczących przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu.
Dodatkowo, ustawa o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu wskazuje, że właśnie w przypadku przedsiębiorców prowadzących działalność kantorową – dodatkową kontrolę sprawuje także Prezes NBP.
Kontrola GIIF przebiega na podstawie opracowanego przez niego rocznego planu kontroli. W takim planie kontroli na dany rok, GIIF ma obowiązek wskazać podmioty, które będą kontrolowane. Co ważne powinno znaleźć się tam także uzasadnienie takiej kontroli w odniesieniu do każdego podmiotu, który ma być kontrolowany.
Zadaniem GIIF jest także koordynacja kontroli przez inne organy, w tym przez Prezesa NBP. Jak wspominane było powyżej, działalność kantorowa może podlegać kontroli zarówno przez GIIF jak i Prezesa NBP.
Kontrola GIIF w praktyce
Jeżeli znalazłeś się na liście podmiotów, które przejdą kontrolę powinieneś wiedzieć, że kontrola musi być wykonywana przez co najmniej dwóch imiennie upoważnionych przez GIIF pracowników (kontrolerów).
Kontroler przed podjęciem pierwszej czynności kontrolnej, takiej jak przyjęcie informacji, wyjaśnień, przeprowadzenie przesłuchań, ma obowiązek poinformować osobę upoważnioną przez kontrolowaną instytucję obowiązaną, jej pracowników lub inne osoby wykonujące pracę na jej rzecz na innej podstawie niż stosunek pracy o ich prawach i obowiązkach oraz pouczyć o skutkach prawnych utrudniania lub uniemożliwiania przeprowadzenia czynności kontrolnych, a także o odpowiedzialności za złożenie nieprawdziwych wyjaśnień lub zatajenie prawdy.
Czynności kontrolnych można dokonać po okazaniu legitymacji służbowej oraz pisemnego upoważnienia do kontroli, o którym była mowa wyżej. Co ważne, kontroli dokonuje się w miejscu prowadzenia działalności przez kontrolowaną instytucję obowiązaną oraz w każdym innym miejscu związanym z prowadzoną przez nią działalnością, w dniach i w godzinach pracy kontrolowanej instytucji obowiązanej. Prowadząc kantor możesz zatem spodziewać się kontroli wyłącznie w godzinach pracy takiej placówki.
W trakcie kontroli, kontroler jest uprawniony do swobodnego poruszania się w miejscach i pomieszczeniach objętych kontrolą, bez obowiązku uzyskania przepustki, oraz nie podlega rewizji osobistej.
Obowiązki kontrolowanego kantoru
Kantor, jako instytucja obowiązana ma obowiązek zapewnić kontrolerowi warunki i środki niezbędne do sprawnego przeprowadzenia kontroli, w szczególności:
- przedstawić w wyznaczonym terminie żądane dokumenty i materiały,
- zapewnić terminowe udzielanie informacji,
- udostępnić w niezbędnym zakresie środki łączności, a także inne urządzenia techniczne,
- umożliwić sporządzanie kopii, filmowanie, fotografowanie, dokonywanie nagrań dźwiękowych oraz
- przedłożyć urzędowe tłumaczenia na język polski sporządzonych w języku obcym dokumentów mających znaczenie dla kontroli.
Ustawa wprost wskazuje, że koszty, które mogą wiązać się z wykonaniem powyższych obowiązków, czyli przykładowo koszty tłumaczenia, obowiązany jest ponieść kontrolowany przedsiębiorca.
Protokół z kontroli w kantorze
Przeprowadzenie kontroli wiąże się z przygotowaniem po jej zakończeniu protokołu kontroli. Taki protokół doręcza się kontrolowanemu przedsiębiorcy najpóźniej w terminie 30 dni od dnia zakończenia kontroli.
Protokół sporządzany jest w dwóch egzemplarzach, który podpisuje zarówno kontroler jak i osoba upoważniona z jednostki, która podlega kontroli, np. pracownik lub właściciel kantoru. Do takiego protokołu, przedsiębiorca ma prawo zgłosić zastrzeżenia. Zastrzeżenia zgłasza się w terminie 14 dni od dnia otrzymania protokołu.
Można także odmówić podpisania protokołu – w takim wypadku jednak nie zwalnia to przedsiębiorcy z obowiązku wykonania zaleceń pokontrolnych, które mają na celu usunięcie nieprawidłowości w strukturze przedsiębiorcy kontrolowanego.
Kontrola Prezesa NBP w kantorach
Drugim rodzajem kontroli z zakresu AML, z którą mogą się spotkać przedsiębiorcy prowadzący kantory jest kontrola Prezesa NBP.
Taka kontrola odbywa się na zasadzie koordynacji kontroli, którą zarządza GIIF. Generalny Inspektor Informacji Finansowej opracowuje i udostępnia Prezesowi NBP, informacje o obszarach i sektorach szczególnie narażonych na ryzyko prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu.
Kontrola Prezesa NBP jest zatem możliwa w stosunku do takich podmiotów, które w szczególności narażone są na ryzyko prania pieniędzy czy finansowania terroryzmu.
Zasady przeprowadzania takiej kontroli są analogiczne jak w przypadku kontroli GIIF. Zatem również kontrolowany ma obowiązek umożliwić przeprowadzenie takiej kontroli a po jej zakończeniu sporządza się protokół.
Podsumowanie
Prowadząc kantor powinno się szczególnie podejść do przepisów z zakresu przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. Przedsiębiorca prowadzący działalność kantorową podlega bowiem wzmożonej kontroli, którą może przeprowadzać zarówno Generalny Inspektor Informacji Finansowej jak i Prezes NBP. Warto zatem zadbać aby obowiązki wynikające z ustawy o AML były w każdej placówce spełnione, tak aby ewentualne kontrole poszły sprawnie i bez nadmiernych komplikacji.
WDROŻENIE AML
Prowadzisz działalność, która wymaga wdrożenia AML?
Nie wiesz o co chodzi we wdrożeniu AML i jak się za to zabrać?
