PYTANIA I ODPOWIEDZI
UMOWA O PRACĘ
CO TO ZNACZY UMOWA I PRACĘ
Zapewne wiesz, na czym polega stosunek pracy: jako pracodawca wypłacasz wynagrodzenie, pracownikowi przysługują określone przywileje i obowiązki. Ale czy na pewno wiesz czym w świetle prawa jest umowa o pracę? Jest to nie tylko dokument, ale przede wszystkim zgodne oświadczenie stron: Ciebie i Twojego pracownika. Co to oznacza? Wspólne uzgodnienie warunków, na jakich pracownik świadczy pracę.
UMOWA O PRACĘ 2022r. - WYNAGRODZENIE
Jeśli szukasz informacji o tym, jakie minimalne wynagrodzenie obowiązuje w 2022r., zajrzyj do wpisu “Minimalne wynagrodzenie w 2022r.”
Z artykułu dowiesz się także, czy w związku ze zmianą wysokości wynagrodzenia, musisz aneksować dotychczasowe umowy o pracę. W artykule znajdziesz także odpowiedzi na pytania dot. umowy zlecenie.
CO DAJE UMOWA O PRACĘ?
Idąc dalej, zastanówmy się co daje umowa o pracę?
Porównując ją z innymi umowami, z którymi mamy do czynienia w codziennym życiu, przede wszystkim daje pewne przywileje, których nie zapewnia żadna inna umowa. A te przywileje to innymi słowy mówiąc – Twoje obowiązki jako pracodawcy. Mowa między innymi o:
- zapewnieniu minimalnego wynagrodzenia,
- prawa do płatnego urlopu wypoczynkowego,
- ochrony przed zwolnieniem po spełnieniu określonych warunków jak wiek przedemerytalny czy ciąża,
- zapewnieniu bezpiecznych i higienicznych warunków pracy,
- określonej prawem procedurze wypowiadania umowy o pracę.
Jako pracodawca również jesteś wyposażony w pewne prawa. Należą do nich między innymi wykonywanie przez pracownika pracy określonego rodzaju na Twoją rzecz i pod Twoim kierownictwem oraz w miejscu i czasie przez Ciebie wyznaczonym. Warto, abyś zwrócił na to uwagę, gdyż są to cechy charakterystyczne dla stosunku pracy, a więc nie mogą znaleźć się w umowie cywilnoprawnej.
Skoro jednak już poruszyłam temat umów cywilnoprawnych, porównajmy umowę o pracę i umowę zlecenie.
UMOWA O PRACĘ A UMOWA ZLECENIE?
Bardzo często spotykamy się z sytuacją, kiedy przedsiębiorca wybiera umowę zlecenia zamiast umowy o prace. Powody wydają się być zrozumiałe: brak przywilejów pracowniczych, mniejsze koszty związane z zatrudnieniem. Nie ma w tym oczywiście nic złego pod warunkiem, że umowa zlecenie nie jest pozorna, czyli że nie zastępuje umowy o pracę.
Jak tego uniknąć i na co zwracać uwagę?
Jak już wcześniej wspomniałam – dla umowy o pracę zastrzeżone są przywileje pracownicze i wykonywanie pracy w wyznaczonym miejscu i pod nadzorem pracodawcy. W związku z tym, takie postanowienia i taki charakter współpracy nie może mieć miejsca w umowie zlecenia.
Dodatkowo tym co odróżnia umowę o pracę od umowy zlecenia jest procedura związana z wypowiedzeniem umowy zlecenia. Zgodnie z kodeksem cywilnym:
Art. 746. § 1. Dający zlecenie może je wypowiedzieć w każdym czasie. Powinien jednak zwrócić przyjmującemu zlecenie wydatki, które ten poczynił w celu należytego wykonania zlecenia; w razie odpłatnego zlecenia obowiązany jest uiścić przyjmującemu zlecenie część wynagrodzenia odpowiadającą jego dotychczasowym czynnościom, a jeżeli wypowiedzenie nastąpiło bez ważnego powodu, powinien także naprawić szkodę.
§ 2. Przyjmujący zlecenie może je wypowiedzieć w każdym czasie. Jednakże, gdy zlecenie jest odpłatne, a wypowiedzenie nastąpiło bez ważnego powodu, przyjmujący zlecenie jest odpowiedzialny za szkodę.
Takich warunków do złożenia wypowiedzenia umowy nie znajdziemy w przypadku stosunku pracy.
Co gwarantuje umowa o pracę?
Podsumowując powyższe – umowa o pracę gwarantuje przywileje pracownicze, do których należy np. prawo do płatnego urlopu wypoczynkowego. Dalej można również podkreślić, że wypowiedzenie umowy o pracę zawiera dużo prostsze procedury niż te dotyczące zlecenia.
JAKIE MOGĄ BYĆ UMOWY O PRACĘ?
Umowa o pracę w przeciwieństwie do umów cywilnoprawnych dzieli się na kilka rodzajów. Wyznacznikiem jej określenia jest okres, na jaki zostaje zawarta.
Rodzaje umów o pracę
Zgodnie z kodeksem pracy:
art. 25. § 1. Umowę o pracę zawiera się na okres próbny, na czas nieokreślony
albo na czas określony.
§ 2. Umowę o pracę na okres próbny, nieprzekraczający 3 miesięcy, zawiera się w celu sprawdzenia kwalifikacji pracownika i możliwości jego zatrudnienia w celu wykonywania określonego rodzaju pracy.
CO TO JEST UMOWA O PRACĘ NA CZAS OKREŚLONY?
Jak sama nazwa wskazuje – jest to umowa, która wskazuje termin końcowy stosunku pracy. Może być zawarta na dowolny okres czasu, ale z zastrzeżeniem, że nie może przekraczać 33 miesięcy. Podobnie jest z ilością umów na czas określony dla Twojego pracownika – łączna liczba tych umów nie może przekraczać trzech. Oznacza to, że z tym samym pracownikiem, możesz zawrzeć maksymalnie trzy umowy na czas określony, przy czym ich łączny okres nie może przekroczyć 33 miesięcy.
Poza wyjątkami wskazanymi w kodeksie pracy, umowa o pracę, która jest zawarta na dłuższy okres niż 33 miesiące i w liczbie większej niż 3 – przekształca się w umowę na czas nieokreślony.
Co to jest umowa o pracę na czas nieokreślony?
Umowa o pracę zawarta na czas nieokreślony, jak łatwo się można domyśleć – nie ma daty końcowej. Nie oznacza to, że nie można jej wypowiedzieć. Jednakże w przeciwieństwie do umowy o pracę na czas określony, jest to obwarowane pewnymi warunkami. Przede wszystkim wypowiedzenie umowy na czas nieokreślony musi zostać uzasadnione. Oznacza to, że przyczyna rozwiązania umowy o pracę na czas nieokreślony powinna być rzeczywista i dotyczyć tego konkretnego pracownika.
JAKIE ELEMENTY POWINNA ZAWIERAĆ UMOWA O PRACĘ?
Zgodnie z kodeksem pracy umowa o pracę powinna zawierać:
- strony umowy,
- rodzaj umowy,
- datę jej zawarcia,
- warunki pracy i płacy,
- rodzaj pracy,
- miejsce wykonywania pracy,
- wynagrodzenie za pracę odpowiadające rodzajowi pracy, ze wskazaniem składników wynagrodzenia,
- wymiar czasu pracy,
- termin rozpoczęcia pracy.
Poza powyżej wymienionymi elementami, w umowie o pracę można także zawrzeć:
- postanowienia dotyczące poufności, tajemnicy przedsiębiorstwa,
- postanowienia dotyczące zakazu konkurencji,
- informacje o przetwarzaniu danych osobowych,
- informacje o przekazanych narzędziach i materiałach,
- informacje dotyczące wypowiedzenia.
JAKIE DANE SĄ POTRZEBNE DO UMOWY O PRACĘ?
Przepisy kodeksu pracy szczegółowo określają, jakie dane możesz pobierać od pracownika i należą do nich:
- imię i nazwisko,
- data urodzenia,
- dane kontaktowe,
- wykształcenie,
- kwalifikacje zawodowe,
- przebieg dotychczasowego zatrudnienia,
- adres zamieszkania,
- numer PESEL, a w przypadku jego braku – rodzaj i numer dokumentu potwierdzającego tożsamość,
- inne dane osobowe pracownika, a także dane osobowe dzieci pracownika i innych członków jego najbliższej rodziny, jeżeli podanie takich danych jest konieczne ze względu na korzystanie przez pracownika ze szczególnych uprawnień przewidzianych w prawie pracy,
- numer rachunku płatniczego, jeżeli pracownik nie złożył wniosku o wypłatę wynagrodzenia do rąk własnych.
Jednakże zdaję sobie sprawę, że są to tylko „suche” przepisy. W praktyce dużo trudniej bywa ze skonstruowaniem umowy pracę. W związku z tym stworzyłam wzór umowy o pracę, który zawiera puste miejsce na uzupełnienie danych. Luki te, są szczegółowo opisane, dzięki czemu wypełnienie takiego wzoru i tym samym skonstruowanie umowy o pracę, nie będzie sprawiało problemów.
- informacje dotyczące wypowiedzenia.
UMOWA O PRACĘ A PODBIERANIE KLIENTÓW PRZEZ PRACOWNIKA
Jak ochronić się przed podbieraniem Klientów przez pracownika? Jeśli interesuje Cię również ten temat, zajrzyj do wpisu „Podbieranie klientów przez pracownika”.
W JAKIM CZASIE NALEŻY PODPISAĆ UMOWĘ O PRACĘ?
Zgodnie z przepisami prawa pracy, umowę o pracę zawiera się na piśmie przed rozpoczęciem pracy. Jeżeli wcześniej nie zawarłeś z pracownikiem umowy w formie pisemnej, przed dopuszczeniem go do pracy, musisz potwierdzić na piśmie Wasze ustalenia dotyczące rodzaju umowy oraz jej warunków.
Na podstawie powyższego spróbujmy odpowiedzieć na pytanie: czy można wykonywać pracę bez umowy o pracę?
Jak wyżej: przed dopuszczeniem pracownika do pracy, należy potwierdzić mu na piśmie, ustalenia co do stron umowy, rodzaju umowy oraz jej warunków, a to nas sprowadza do punktu wyjścia, że musisz na piśmie zawrzeć postanowienia, adekwatne dla umowy o pracę. W związku, z czym brak zawarcia umowy o pracę przed dopuszczeniem pracownika do pracy wprowadzi nam tylko chaos związany z potwierdzeniem na piśmie tego co znajdzie się w umowie o pracę. Podsumowując – najkorzystniej i najrozsądniej jest wcześniej zawrzeć umowę o pracę i wspólnie ustalić jej warunki. Wyeliminuje to niepotrzebny chaos.
UMOWA O PRACĘ JAKI OKRES WYPOWIEDZENIA?
Okresy wypowiedzenia różnią się między sobą w zależności od rodzaju umowy i czasu jej trwania.
Możemy podzielić je jak poniżej:
- Umowa na okres próbny:
- 3 dni robocze – jeżeli umowa nie przekracza 2 tygodni,
- 1 tydzień – jeżeli umowa jest dłuższa niż 2 tygodnie,
- 2 tygodnie – jeżeli umowa jest zawarta na 3 miesiące.
- Umowa na czas określony i nieokreślony:
- 2 tygodnie – jeżeli pracownik jest zatrudniony krócej niż 6 miesięcy,
- 1 miesiąc – jeżeli pracownik jest zatrudniony co najmniej 6 miesięcy,
- 3 miesiące – jeżeli pracownik jest zatrudniony co najmniej 3 lata.
Warto podkreślić, że wskazane okresy dotyczą wypowiedzenia umowy z zachowaniem tego właśnie okresu. Jeżeli obie strony: pracownik i pracodawca zgodnie chcą je skrócić, nic nie stoi na przeszkodzie. Wówczas będziemy mieć do czynienia z rozwiązaniem umowy o pracę na mocy porozumienia stron.
Jak liczyć okres wypowiedzenia Umowy o pracę?
Po pierwsze przepisy wskazujące długość okresów wypowiedzenia, określają tylko sposób ich obliczania i zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 12 lipca 2012 r.
(II PK 300/11) nie są to okresy “sztywne”.
Po drugie, jeżeli okres wypowiedzenia jest liczony w dniach, do jego obliczenia nie bierzemy pod uwagę dnia, w którym wypowiedzenie zostało dokonane.
Po trzecie zgodnie z kodeksem pracy: okres wypowiedzenia umowy o pracę obejmujący tydzień lub miesiąc albo ich wielokrotność kończy się odpowiednio w sobotę, lub w ostatnim dniu miesiąca. A to oznacza, że wypowiadając umowę o pracę, której okres wypowiedzenia wynosi 2 tygodnie, nie można przyjąć, że umowa zostanie rozwiązana dokładnie za dwa tygodnie.
Podobnie jest z okresem wypowiedzenia wynoszącym np. 3 miesiące.
Przyjmując, że okres wypowiedzenia kończy się odpowiednio w sobotę lub w ostatnim dniu miesiąca, należy wziąć pod uwagę, że okres wypowiedzenia ulegnie przedłużeniu.
To znaczy, że umowa mająca 2-tygodniowy okres wypowiedzenia, w przypadku której wypowiedzenie zostało wręczone w środę, ulegnie rozwiązaniu w sobotę za 2 tygodnie, a nie w środę.
Podobnie z umową, której okres wypowiedzenia wynosi 3 miesiące. Jeżeli wypowiedzenie zostało dokonane 15 czerwca, to umowa ulegnie rozwiązaniu 30 września, nie zaś 15 września.
UMOWA O PRACĘ A KOSZTY W 2022 ROKU?
Umowa o pracę to przede wszystkim koszty, z którymi mierzysz się jako pracodawca. Biorąc pod uwagę mnogość przepisów i dynamikę ich zmiany, warto zadbać o profesjonalne biuro rachunkowe, specjalizujące się w obsłudze przedsiębiorców zatrudniających pracowników. Jednakże, aby nie pozostawić Cię samemu z tym tematem, odsyłam na strony rządowe, gdzie znajdziesz informacje dotyczące interesujących Cię kwestii związanych z kosztami zatrudnienia.
Ile wynosi podatek od wynagrodzenia w 2022? Jakie składki płaci pracodawca, a jakie pracownik?
Zatrudnienie pracownika na etacie wiąże się z obowiązkiem wypłaty wynagrodzenia oraz opłacania części składek ZUS. Zobacz, jakie koszty ponosi pracodawca i które z nich mogą stanowić koszt przychodów. Sprawdź podstawowe zasady wypłaty wynagrodzeń: KLIK.
UMOWA O PRACĘ 2022 JAKI PIT?
Jeżeli w 2021 r. zatrudniałeś osoby fizyczne lub wypłacałeś im np. wynagrodzenia z umowy o pracę, umowy zlecenia czy należności z praw majątkowych, po zakończeniu roku sporządzasz imienne informacje o wysokości dochodów tych osób (PIT-11, PIT-R) i zbiorcze deklaracje o pobranym podatku (PIT-4R, PIT-8AR), dalej zwane formularzami: KLIK.
WSKAZÓWKI UMOWA O PRACĘ 2022
Czujesz się przytłoczony ilością wymagań oraz warunków, jakie należy spełnić?
Obawiasz się, że nie będziesz w stanie skonstruować poprawnej umowy o pracę?
Wzory dostępne w Internecie, zazwyczaj pochodzą z nieznanego źródła oraz nie są aktualne na dzień ich pobrania.
Pamiętaj, że wzór: Umowa o pracę 2022 jest do użytku wielokrotnego. Zawiera komentarze, przykłady, z łatwością dostosujesz wzór do twojej sytuacji biznesowej.
Bądź świadomy! Nie zapomnij, że dobrze napisana Umowa pomoże Ci zabezpieczyć Twój biznes. Pozwól sobie na spokój.
POZWÓL SOBIE NA SPOKÓJ UMOWA O PRACĘ
UMOWA O PRACĘ
Wzór zawiera wszystkie elementy wymagane przez Kodeks Pracy.
UMOWA O PRACĘ Z RODO
Wzór zawiera wszystkie elementy wymagane przez Kodeks Pracy. Dodatkowo uregulujesz RODO.
